Spirituele wijsheden van het vasten in de ramadan

Een voorbeeld van deze regel is het vasten tijdens de maand Ramadan, dat doordrongen is van spirituele geheimen. Het voornaamste doel van het vasten is de spirituele opvoeding van de gelovige tot rechtvaardigheid gedurende Ramadan, om deze eigenschap te cultiveren na Ramadan en in het hele leven, zodat hij als individu en als lid van de menselijke samenleving nuttig kan zijn. In de koran lezen we namelijk: "O jullie die geloven! Het vasten is jullie verplicht, zoals het ook verplicht was voor degenen die vóór jullie waren, hopelijk zullen jullie Allah vrezen."[1]

Dit vers laat zien dat het doel van het vasten van Ramadan is om de moslim op te voeden tot vroomheid en hem eraan te laten wennen. Het vasten kweekt vroomheid, vanwege het onderdrukken van verlangens en het onderdrukken van egoïsme. Het weerhoudt van slechtheid, zondigheid en onfatsoenlijkheid, en het maakt de wereldlijke geneugten minder aantrekkelijk. Dit komt omdat vasten de begeerte van de buik en de geslachtsorganen onderdrukt. Degenen die veel vasten, zullen het gemakkelijker vinden om deze twee zaken te weerstaan en zullen minder vatbaar zijn voor hen. Dit weerhoudt hen van het begaan van verboden en zonden en maakt het dragen van de lasten van het wereldse leven gemakkelijker voor hen. Dit is een combinatie van redenen voor vroomheid.

De profeet Mohammed zegt: "Degene die zijn tong niet onder controle houdt (door geen slechte taal te gebruiken) en zijn daden niet verbetert (door niet te handelen naar wat hij zegt), heeft Allah niet nodig dat hij zijn eten en drinken opgeeft."[2]

Deze overlevering bevestigt de diepgaande wijsheid achter het vasten tijdens de Ramadan. Het vasten wordt niet alleen gezien als een middel tot spirituele zuivering en vroomheid, maar het vernietigt ook opzettelijke zonden, op voorwaarde dat de vastende persoon zich bewust is van zijn daden.

Een andere diepgaande wijsheid die de islam wil bereiken met het vasten, is het trainen van de gelovige in geduldig zijn tijdens ontberingen en het versterken van de ziel om stand te houden tegen tegenslagen. Tijdens het vasten is geduld vereist om honger, dorst, verlangens en overtredingen te weerstaan. De vastende die zichzelf traint in geduld met deze uitdagingen, zal niet alleen geduldig zijn tijdens Ramadan, maar ook daarbuiten. Deze vaardigheid is essentieel voor het overwinnen van de moeilijkheden in het wereldlijke leven.

Er zijn meerdere bewijzen voor deze wijsheid in het vasten. De Profeet (vrede zij met hem) noemde Ramadan de maand van geduld en beschreef het vasten als de helft van geduld.

Ook wordt in de koran verwezen naar de geduldigen: "Voorwaar, de geduldigen zullen hun beloning zonder berekening ontvangen"[3]. Zij zijn de vastenden in de meeste meningen van de Exegeten.

In een overlevering wordt vermeld: "Vasten is voor mij en ik zal daarvoor belonen."[4] Vasten is geduld en zoals Allah zegt: "De geduldigen zullen hun beloning zonder berekening ontvangen."[5]

Dit zijn duidelijke bewijzen van de wijsheid van geduld in het vasten, en zo wordt vasten een middel om te trainen in geduld, net zoals het in de eerste wijsheid een weg is naar rechtvaardigheid.

Er is een derde geheim in dit ritueel, namelijk het opwekken van het gevoel van de goedbedeelde vastende naar zijn plicht jegens de armen die - altijd - in een soort van vasten leven. De ziel van de vastende wordt verzacht voor hen, en zijn handen strekken zich uit om hen goed te doen, totdat hij gewend raakt aan het tonen van mededogen voor de behoeftigen en het begaan van goede daden jegens hen. Dit wordt geïmpliceerd in de overlevering die Ramadan noemt als: "De maand van mededogen".

Een praktische toepassing van deze eigenschap is dat de profeet (vrede zij met hem) tijdens Ramadan het record van vrijgevigheid vestigde dat zijn vrijgevigheid buiten Ramadan overtrof. Ook is de wetgeving van Zakat al-Fitr een perfecte toepassing van deze wijsheid.

De vierde wijsheid is het trainen van de gelovige in dankbaarheid, want in het vasten ligt dankbaarheid voor de zegening van gezondheid, zoals aangegeven in de overlevering: "Voor alles is er een aalmoes, en de aalmoes van het lichaam is het vasten."[6]

Ook is het vasten van Ramadan een vorm van dankbaarheid en herinnering aan de zegening van de neerdaling van de Koran als leiding voor de mensheid en als duidelijke tekenen van leiding en onderscheid. Vanuit deze vierde wijsheid en hetgeen eraan voorafgaat, wordt duidelijk dat de moslim tijdens het vasten van Ramadan wordt beoordeeld op vier eigenschappen: rechtvaardigheid, geduld, goedheid en dankbaarheid.

Naast deze spirituele geheimen is er een vijfde materiële geheim, namelijk de vele gezondheidsvoordelen die vasten met zich meebrengt, die tegenwoordig een onderwerp van interesse zijn geworden voor moslimse en westerse artsen en wetenschappers. Sommige wetenschappers hebben hier zelfs aparte werken aan gewijd.

Verder is er een overlevering van de profeet (vrede zij met hem) die wijst op het gezondheidsvoordeel van vasten, zoals vermeld door Al-Mundhiri in "At-Targhib wat-Tarhib" via de weg van Abu Huraira als volgt: ".. vast zodat je gezond blijft, reis zodat je onafhankelijk wordt."[7]

Het gezegde 'zodat je gezond blijft' verwijst naar het feit dat de maag de bron van ziekten is, terwijl vasten de remedie is omdat het de maag reinigt van infecties. Dit geldt voor degenen die tijdens de iftar en suhoor gezonde voeding tot zich nemen. Als iemand echter ongezond voedsel eet tijdens het vasten, zal hij niet gezond zijn vanwege de aanwezigheid van infecties in zijn maag.

Het doel van vasten is het beteugelen van de ziel van verlangens, het afzien van gebruikelijke zaken en het reguleren van seksuele driften, zodat de ziel zich kan voorbereiden op het zoeken naar ultiem geluk en genot, en het accepteren van zuivering die leidt tot eeuwig leven. Honger en dorst worden verminderd en de ziel wordt herinnerd aan de behoeften van de armen. De krachten van de ledematen worden onderdrukt en gecontroleerd. Dit vasten dient als teugel voor de godvrezenden, als de tuin van de strijders en als de oefening van de oprechten en nabijen. Het is de grootste hulp voor het nastreven van vroomheid, zoals de profeet (vrede zij met hem) zei: 'Vasten is een schild.' Voor degenen van wie de begeerte naar seksualiteit hevig is en die geen controle hebben over zichzelf, is vasten voorgeschreven en zal het hen helpen deze begeerte te beteugelen en het te vervullen.

Ramadan is dus de maand van de Koran, liefdadigheid en goedheid, een maand vol spiritualiteit waarin daden en deugden van goedheid worden verbonden met de zuivere ziel die zich onderwerpt aan haar Heer. Vasten is een innerlijke daad waarbij geen ijdelheid binnenkomt; het is een geheim tussen de dienaar en zijn Heer.

Het vasten reinigt de ziel van verlangens en onderdrukt ziektes en wat de geest en het lichaam bederft. Daarom, voor wie niet in staat is om zich te beschermen door vasten, laat hem vrijwillige liefdadigheid doen, want vasten is een bescherming voor zowel lichaam als ziel. Vanwege de zuiverheid van deze maand, worden de spirituele daden ontdaan van onzuiverheden, en vasten helpt de vastende persoon om zich te bevrijden van de cycli van zijn ziel en de ondeugden van zijn ledematen.

Een goede daad in deze maand staat gelijk aan het vervullen van zeventig verplichtingen in andere maanden, en vrijwillige daden worden beloond als verplichte daden. Dit is de maand van geduld tegenover verlangens en voedsel, waarbij de beloning voor geduld het paradijs is. Degene die in deze maand vriendelijkheid toont aan zijn ondergeschikten, zal vergiffenis van Allah ontvangen en zal bevrijd worden.

Vanwege de grootheid van deze spiritualiteit in Ramadan, zijn de dagen ervan verdeeld in genade, vergeving en verlossing. En vanwege de overweldigende spiritualiteit van deze maand is er een nacht waarin de beloningen en daden van aanbidding de waarde van duizend maanden kunnen overtreffen, en dat is Laylat al-Qadr (de nacht van de voorbeschikking).

Vanwege de grootheid van deze maand is het aanbevolen om vrijgevig te zijn, om extra daden van aanbidding te verrichten en om te streven naar de nacht van de voorbeschikking. Dit alles vergroot de daden van aanbidding vanwege de deugdzaamheid en unieke eigenschappen van deze maand.

Vanwege de grootheid van deze spiritualiteit in Ramadan, is er voor de reizigers, zieken, zwangere vrouwen en zogende moeders ruimte voor gemak bij het vasten, omdat Allah gemak voor ons wil en geen ongemak. En het verrichten van Umrah (kleine bedevaart) in Ramadan staat gelijk aan het verrichten van de Hajj (grote bedevaart).

Ramadan reinigt zonden, zoals overgeleverd is door Anas (moge Allah tevreden zijn met hem) van de profeet Mohammed (vrede zij met hem), die zei dat Ramadan zo genoemd werd omdat het de zonden verbrandt.

Dit zijn enkele aspecten van de vele spirituele voordelen van Ramadan, waarvoor we Allah vragen ons in staat te stellen om ze te ervaren en onze vasten, gebeden en andere daden van aanbidding te accepteren, niet alleen in Ramadan, maar altijd. En moge Allahs zegeningen zijn met onze profeet Mohammed en zijn familie en metgezellen.

[1] Koran, hoofdstuk 2: 183.

[2] al-Bukhari,  Mohammed ibn Ismail,  Sahih al-Bukhari , Cairo: eerste druk, 1400 AH, Hadith nr. 1903.

[3] Koran, hoofdstuk 39:10.

[4] al-Bukhari,  Mohammed ibn Ismail,  Sahih al-Bukhari , Cairo: eerste druk, 1400 AH, Hadith nr. 7492 .

[5] Koran, hoofdstuk 39:10.

[6] al-Bukhari,  Mohammed ibn Ismail,  Sahih al-Bukhari , Cairo: eerste druk, 1400 AH, Hadith nr. 1329.

[7] al-Haythami,  Ali ibn Abi Bakr, Majma' al-Zawa'id wa Manba' al-Fawa'id , Beiroet: Ma'arif Foundation, 1406 AH. Volume 5 p. 327.